Αρχαιολογικός περίπατος στο Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Μαζαρακάτων

Ιουνίου 04, 2019

Πέντε χιλιόμετρα έξω από το Αργοστόλι, πηγαίνοντας προς Πεσσάδα βρίσκονται οι Τάφοι Μαζαρακάτων οι οποίοι βρέθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νεκροταφείο της μυκηναϊκής περιόδου που τα ερείπια του μαρτυρούν την εποχή μυκηναϊκού πολιτισμού που άκμαζε σε αυτή την περιοχή.

Το 1810 βρέθηκαν τυχαία οι πρώτοι τάφοι στα Μαζαρακάτα από τον Ελβετό ταγματάρχη του Αγγλικού στρατού Charles Philippe de Bosset. Τα ευρήματα, αγνώστου τότε πολιτισμού προέρχονται, χαρίστηκαν από τον de Bosset στο Μουσείο της πατρίδας του, Neuchatel. Από το ίδιο νεκροταφείο συνεχίστηκαν οι συστηματικές ανασκαφές στο νησί, όταν ο Ολλανδός φιλάρχαιος Goekoop ζητώντας να αποδείξει ότι η Κεφαλληνία είναι η ομηρική Ιθάκη.

Πολλές ανασκαφικές δραστηριότητες έλαβαν χώρα το 1908 και το 1909 από τον Καββαδία, ο οποίος μαζί με τον Colonel De Bosset ερεύνησαν 16 θολωτούς τάφους και 83 ταφές. Κάτω από τους τάφους υπήρχαν δρόμοι και σπήλαια μέσα στα οποία γινόταν η μεταφορά των νεκρών. Το σχήματα (τετράγωνο, τραπέζιο, ελλειπτικό) και το μέγεθος (μικρό, μεγάλο) των θαλάμων ποικίλουν.

Η μυθολογία της Κεφαλονιάς ξεκινά από τη Μεσολιθική περίοδο (10000 -6000 π.Χ.), όπου υπήρχαν στο χώρο του νησιού εγκαταστάσεις που συνεχίστηκαν στη Νεολιθική περίοδο καθώς επίσης στη Πρωτοελλαδική (2600-2000 π.Χ.) και Μεσοελλαδική (2000-1600 π.Χ.). Στη περιοχή της Σκάλας αλλά και της Σάμης έχουν βρεθεί αρκετά λίθινα εργαλεία από πυριτόλιθο ή οψιανό. Ελάχιστα αρχαιολογικά ίχνη έχουν αφήσει οι δύο πρώτες περίοδοι του χαλκού. Έντονη δραστηριότητα παρατηρήθηκε στη Μυκηναϊκή περίοδο, την οποία στο νησί μαρτυρά μια σειρά από θολωτούς ή λαξευτούς τάφους που οι σπουδαιότεροι βρέθηκαν στα Μαζαρακάτα, στα Μεταξάτα, στη Λακήθρα, στα Διακάτα Κρανιάς και στην Κοντογενάδα Παλικής.

Η Κεφαλονιά και τα άλλα νησιά της περιοχής συνδυάστηκαν, εξαιτίας της ύπαρξης μυκηναϊκών ευρημάτων, με ένα μεγάλο μυκηναϊκό βασίλειο θαλάσσιου χαρακτήρα, του οποίου το όνομά του μέχρι και σήμερα παραμένει άγνωστο. Ίσως λένε οι αρχαιολόγοι, μια περιοχή του να ονομάζονταν ”Τάφος” (στη Παλική υπάρχει η ονομασία Ταφιός). Οι άρχοντες αυτού του βασιλείου ανήγαγαν τη καταγωγή τους στον Περσέα, τον θρυλικό βασιλιά των Μυκηνών. Όπως μας λέει ο μύθος οι βασιλιάδες της μυκηναϊκής Κεφαλονιάς διεκδίκησαν τη βασιλεία των Μυκηνών και γι αυτό το σκοπό επιχειρήθηκε εκστρατεία εναντίον των νησιών με τον Αμφιτρύωνα, στην οποία έλαβε μέρος ο Κέφαλος από το Θορικό της Αττικής και ο Έλειος από το Έλος της Μεσσηνίας. Στόχος ήταν οι περιοχές των Ταφίων και των Τηλεβόων.

Μυκηναϊκή περίοδος

Η περίοδος, που καλύπτει το δεύτερο μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ. ονομάζεται Υστεροελλαδική ή Μυκηναϊκή, το νησί κατοικήθηκε σε μεγάλη έκταση. Λείψανα μυκηναϊκών οικισμών διαπιστώθηκαν στις νότιες υπώρειες του λόφου της Κράνης, στους Αγ. Θεοδώρους της Σάμης και πρόσφατα κοντά στον Πόρο στα νοτιοανατολικά του νησιού.

Η διασπορά του μυκηναϊκού πολιτισμού σε ολόκληρη την Κεφαλονιά μαρτυρείται από την εύρεση τάφων (θολωτών και θαλαμωτών) της εποχής αυτής σε όλες τις περιοχές του νησιού. Μικροί κτιστοί θολωτοί τάφοι έχουν βρεθεί στα Κοκολάτα και τα Μαζαρακάτα της Κράνης, καθώς και στα Μακράτα και τον Πόρο της περιοχής των Πρώννων.

Ο τάφος του Πόρου, ανασκαφική έρευνα και ανακάλυψη του κ. Λ. Κολώνα υπερέχει των άλλων σε μέγεθος, σε διάρκεια χρήσης και σε σημασία. Συστάδες θαλαμωτών τάφων, σκαμμένων μέσα στο βράχο, έχουν βρεθεί επίσης σε πολλές τοποθεσίες της Κραναίας (χαρακτηριστικοί είναι οι τάφοι των Μαζαρακάτων) και στην Παλική, στα δυτικά του νησιού.

Το περιεχόμενο των τάφων τα κτερίσματα των νεκρών, αποτελείτο από πήλινα αγγεία και σκεύη, χάλκινα όπλα και εργαλεία, και κοσμήματα από χρυσό, χαλκό, ήλεκτρο και υαλόμαζα, όπως επίσης και σφραγιδόληθους από ημιπολύτιμους λίθους.

Μυκηναϊκοί Τάφοι Μαζαρακάτων

Οι κατασκευές δημόσιας ωφέλειας που θέλησαν να φτιάξουν οι Άγγλοι κατακτητές της Κεφαλονιάς, τον 19ο αιώνα οδήγησαν στην ανακάλυψη των μυκηναϊκών τάφων Μαζαρακάτων, του μεγαλύτερου μυκηναϊκού νεκροταφείου του Ιονίου, κοντά στην περιοχή Μαζαρακάτα, στην Λειβαθώ. Ο Ελβετός στην καταγωγή διοικητής De Bosset (γνωστός περισσότερο για την κατασκευή της Γέφυρας του Αργοστολίου που πήρε το όνομά του) το 1813 ανέσκαπτε την περιοχή για να εξοικονομήσει ασβεστόλιθο για την επίστρωση δρόμων.

Επί αγγλοκρατίας, παραβιάστηκαν τέσσερις από τους συνολικά δέκα επτά μυκηναϊκούς τάφους των Μαζαρακάτων και τα ευρήματα περιήλθαν στην κατοχή του De Bosset. Βρίσκονται έως σήμερα στο μουσείο Neuchâtel της Ελβετίας, όπου τα δώρισε.

Ο σπουδαίος Κεφαλονίτης αρχαιολόγος Παναγής Καββαδίας ασχολήθηκε με τους μυκηναϊκούς τάφους των Μαζαρακάτων το 1899 και μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, είχε ερευνήσει τους 4 τάφους που ανακάλυψε ο De Bosset και έφερε στο φως ακόμα άλλους 12. Ο 17ος τάφος ανακαλύφθηκε τυχαία το 1951 και ερευνήθηκε από τον επίσης Κεφαλονίτη αρχαιολόγο Σπύρο Μαρινάτο.

Οι μυκηναϊκοί τάφοι Μαζαρακάτων είναι λαξευμένοι στον φυσικό βράχο, υπόγειοι και δεν έχουν το ίδιο σχήμα και μέγεθος. Οι λάκκοι ενταφιασμού ποικίλουν επίσης. Καθώς κατά την Μυκηναϊκή περίοδο επικρατούσε το έθιμο της ανακομιδής, ο κάθε τάφος χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές. Τα χρυσά ευρήματα στους λαξευτούς θολωτούς τάφους υποδεικνύουν την ύπαρξη πλούσιων Μυκηναίων.

Το νεκροταφείο, λόγω του ότι βρέθηκε άθικτο είναι μεγάλης σημασίας. Πολλές αναφορές γινόντουσαν στα βιβλία του Ομήρου για τα κεφαλλονίτικα νεκροταφεία που μετά από αυτό που ήρθε στο φως, μάλλον επιβεβαιώθηκαν.